Χοροί

Γαμήλιος χορός από την Δρυοπίδα της Κύθνου. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι τόξο με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η διάταξη των χορευτών περιλαμβάνει γυναίκες μεταξύ των αντρών, με πρωτοχορευτή καθώς και τελευταίο του χορού πάντα άντρα. Η λαβή είναι αγκαζέ (από τους βραχίονες). Χορεύεται από τους συμπέθερους και από άλλους συγγενείς προς το τέλος του γαμήλιου γλεντιού. Πρόκειται για κυκλικό χορό όπου στη μέση του κύκλου βρίσκεται ο πατέρας του γαμπρού κρατώντας το «λάινα» (πήλινο κρασοκάνατο), κερνά τους χορευτές και χορεύει κι ο ίδιος. Στο τέλος σπάει το «λάινα» ρίχνοντάς τον με δύναμη στο πάτωμα και σηματοδοτεί το τέλος του γαμήλιου γλεντιού.

Χορός των νησιών (μορφή Κύθνου). Γράφεται και “Μπάλος”. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το σχήμα είναι ζευγαρωτό (ένας άντρας και μία γυναίκα), έχει ελεύθερη κατεύθυνση και οι χορευτές κρατιόνται είτε δίπλα είτε αντικρυστά με τα χέρια στο ύψος των ώμων, αλλά και ελεύθερα κατά φάσεις. Είναι ζευγαρωτός αυτοσχεδιαστικός χορός που ακολουθεί τον “Συρτό” (και την τεχνοτροπία στο βήμα του). Χορεύεται από όλα τα ζευγάρια που συμμετείχαν στον κύκλο του “Συρτού”. Χαρακτηριστικές είναι οι στροφές (“βόρτες”) που εκτελεί το ζευγάρι στο τσάκισμα της μουσικής.

Γαμήλιος χορός από την Τήλο. Λέγεται και “Μαντινάδα”. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι ζευγαρωτό με ελεύθερη κατεύθυνση. Η διάταξη των ζευγαριών είναι ελεύθερη στο χώρο, όπως και η λαβή. Ήταν ο πρώτος χορός στο γλέντι του γάμου, με πρώτο ζευγάρι του γαμπρού με τη νύφη και των συμπεθέρων μετά.

Χορός των νησιών (παλαιά μορφή Νάξου). Γράφεται και “Μπάλος”. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το σχήμα είναι ζευγαρωτό (ένας άντρας και μία γυναίκα), έχει ελεύθερη κατεύθυνση και οι χορευτές χορεύουν χωρίς να κρατιόνται. Είναι ζευγαρωτός ελεύθερος αυτοσχεδιαστικός χορός που ακολουθεί τον “Συρτό” (και την τεχνοτροπία στο βήμα του). Χαρακτηριστικά είναι τα “τσακίσματα” (ημικαθίσματα) που κάνουν οι χορευτές στα ρεφραίν της μουσικής και τα “τσαλίμια” του άντρα χορευτή. Χορεύεται ακόμα, κυρίως από χορευτές μεγαλύτερης ηλικίας, στο χωριό Κορωνίδα.

Αποκριάτικος χορός από τη Νάξο (παραλλαγή από τ’ Απεράθου). Το όνομά του οφείλεται είτε στο τραγούδι “Στην κεντημένη σου ποδιά, μωρ’ βλάχα” είτε στο αποκριάτικο ντύσιμο της παλιάς εποχής που περιλάμβανε Βλάχους ή Φουστανελάδες. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι σπειροειδές με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η διάταξη των χορευτών περιλαμβάνει γυναίκες μεταξύ των αντρών, με πρωτοχορευτή καθώς και τελευταίο του χορού πάντα άντρα. Η λαβή είναι από τους ώμους. Επισημαίνεται ότι υπάρχουν επτά διαφορετικές μορφές της και ότι σύγχρονα χορεύεται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου στα ναξιώτικα γλέντια.