Χοροί Νοτίου Αιγαίου

Αντρικός χορός από την Κάλυμνο. Το όνομα του αφιερωμένου στους σφουγγαράδες χορού αυτού, οφείλεται στο θεατρικό του μέρος που περιγράφει έναν μηχανικό (δύτη που βουτούσε με σκάφανδρο), ημιπαράλυτο από τη νόσο των δυτών, ο οποίος προσπαθεί αρχικά ανεπιτυχώς να συμμετάσχει σε ένα γλέντι, αλλά στο τέλος του σκοπού πετάει το μπαστούνι και χορεύει σαν υγιής με τους υπόλοιπους χορευτές ξορκίζοντας την αρρώστια και τη μοίρα των σφουγγαράδων. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Η λαβή είναι από τους ώμους, και η φορά είναι αντιωρολογιακή, ενώ ο πρωταγωνιστής προσπαθεί να χορέψει μόνος μπροστά από το χορευτικό τόξο. Τονίζεται ότι ο χορός του “Μηχανικού” τυποποιήθηκε στη δεκαετία του ’70 αλλά ήδη χορευόταν από τα τέλη του 19ου αιώνα και σε άλλα νησιά (πχ Σύμη). Η μουσική του είναι παραλλαγή του πολιτικού συρτού με αργά και πιο γρήγορα μοτίβα και σύγχρονα ενσωματώθηκαν και στίχοι σε αυτόν.

Χορός από τη Ρόδο. Το όνομά του δηλώνει ότι χορεύει ένας ή περισσότεροι χορευτές τη “Σούστα” αλλά χωρίς να δημιουργηθεί κύκλος. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι ενός χορευτή με ελεύθερη κατεύθυνση. Αν χορεύουν παραπάνω από ένα άτομο, η διάταξη των χορευτών ακολουθεί αντιωρολογιακή φορά. Η λαβή είναι με το χέρια τεντωμένα κάτω. Το χορό αυτό συναντάμε συνήθως σε αναφορές του στολίσματος του νυφικού κρεββατιού ή κατά τη διάρκεια του ντυσίματος του νεόνυμφου ζευγαριού.

Αποκριάτικος χορός από την Μύκονο. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι τόξο με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η διάταξη των χορευτών περιλαμβάνει γυναίκες μεταξύ των αντρών, με πρωτοχορευτή καθώς και τελευταίο του χορού πάντα άντρα, αν και παλαιότερα χόρευαν μόνο άντρες. Η λαβή είναι από τους ώμους. Παλιότερα, χορευόταν τις Απόκριες στη Μύκονο, με τη συνοδεία τσαμπούνας, αλλά πλέον είναι μέρος όλων των γλεντιών της και ο αντιπροσωπευτικός χορός της.

Χορός των νησιών (παραλλαγή της Άνδρου). Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα αποτελείται από δύο άντρες και δύο γυναίκες και έχει αντιωρολογιακή κατεύθυνση. Η διάταξη είναι οι γυναίκες μεταξύ των ανδρών και χορεύεται πάντα από τέσσερα άτομα. Αποτελεί τον κύριο χορό της παλιάς σουίτας της Άνδρου που αποτελούν οι “Συρτός”-“Γυναικείος Μπάλλος”-“Μπάλλος”. Αρχικά παίζεται ένας “Συρτός”, σύμφωνα με την παραγγελία που θα δώσουν οι άντρες χορευτές στους οργανοπαίκτες. Αφού χορέψουν λίγη ώρα, καλούν τις “ντάμες” τους (προσφέροντας ή πετώντας τους τα μαντήλια τους) και αυτές παίρνουν θέση ανάμεσα στους δύο “καβαλιέρους”. Με τη διάταξη αυτή των χορευτών παίζεται ο “Γυναικείος Μπάλλος” και ύστερα ο κυρίως “Μπάλλος” που χορεύεται αντικρυστά από ένα ή δύο ζεύγη.

Χορός των νησιών (νεότερη παραλλαγή της Νάξου). Γράφεται και “Μπάλος”. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το σχήμα είναι ζευγαρωτό (ένας άντρας και μία γυναίκα), έχει ελεύθερη κατεύθυνση και οι χορευτές χορεύουν χωρίς να κρατιόνται. Είναι ζευγαρωτός ελεύθερος αυτοσχεδιαστικός χορός που ακολουθεί τον “Συρτό” (και την τεχνοτροπία στο βήμα του).Πλέον, λόγω της δισκογραφίας, μπορεί να είναι και αυτόνομος. Αντίστοιχα παλαιότερα χορευόταν από ένα ζευγάρι, αλλά πλέον από πολλά μαζί. Χαρακτηριστικά είναι τα “τσακίσματα” (ημικαθίσματα) που κάνουν οι χορευτές στα ρεφραίν της μουσικής και τα “τσαλίμια” του άντρα χορευτή.