Χοροί

Χορός από την Κάλυμνο. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι ζευγαρωτό και ελεύθερο, χωρίς λαβή. Η βάση της μελωδίας και του ονόματος του χορού φαίνεται να σχετίζεται με ανάλογους σκοπούς της Β. Αφρικής (όπου δραστηριοποιούνταν τα σφουγγαράδικα). Τα μεταπολεμικά χρόνια στην Κάλυμνο, η μελωδία του “Ντιρλαντά” ξεκίνησε να χορεύεται σε ζευγάρια, αλλά ελεύθερα, ως  είδος αντικριστού χορού με γρήγορο και πηδηχτό βήμα. Οι γυναίκες κρατούν μαντήλι. Το τραγούδι είναι “τσιμάρισμα”, δηλαδή τραγουδά ένας και επαναλαμβάνουν ένα τσάκισμα (τσιμάρουν) οι υπόλοιποι.

Αποκριάτικος χορός από τη Νάξο (παραλλαγή από το Φιλώτι). Το όνομά του οφείλεται είτε στο τραγούδι “Στην κεντημένη σου ποδιά, μωρ’ βλάχα” είτε στο αποκριάτικο ντύσιμο της παλιάς εποχής που περιλάμβανε Βλάχους ή Φουστανελάδες. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι σπειροειδές με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η διάταξη των χορευτών περιλαμβάνει γυναίκες μεταξύ των αντρών, με πρωτοχορευτή καθώς και τελευταίο του χορού πάντα άντρα. Η λαβή είναι από τους ώμους. Επισημαίνεται ότι υπάρχουν επτά διαφορετικές μορφές της και ότι σύγχρονα χορεύεται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου στα ναξιώτικα γλέντια.

Γαμήλιος χορός από την Κάσο. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι τόξο με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η διάταξη των χορευτών περιλαμβάνει γυναίκες μεταξύ των αντρών, με πρωτοχορευτή καθώς και τελευταίο του χορού πάντα άντρα. Η λαβή είναι από τις παλάμες με τα χέρια στο ύψος των ώμων. Στο χοροπαίχνιδο αυτό, της δεύτερης μέρας του γάμου, ο “Ντρίτσης”, πρόσωπο της παλιάς εποχής, “μουντέρνει” δηλαδή πάει να τρομάξει κάποιον από τους συνδαιτημόνες με απότομη και απρόσμενη κίνηση. Ο χορός πλέον δε χορεύεται.

Αποκριάτικος χορός από το χωριό της Απολλακιάς (όπου υπάρχει και τραγούδι) αλλά και στα Σιάννα και Μονόλιθο, χωριά της Ρόδου που είναι απέναντι από το νησί της Χάλκης απ’ όπου προέρχεται και ο χορός. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι τόξο με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η διάταξη των χορευτών περιλαμβάνει γυναίκες μεταξύ των αντρών, με πρωτοχορευτή καθώς και τελευταίο του χορού πάντα άντρα. Η λαβή είναι από τους ώμους ή σταυρωτή με το αριστερό χέρι πάνω από το δεξί.

Αποκριάτικο χοροπαίχνιδο από την Πάρο. Λέγεται και “Απάνω Ζε”. Το όνομά του προέρχεται από το δίστιχο που τραγούδαγαν οι χορευτές :«Πάνω Ζε, κάτω Ζε, για περάστε για ορίστε,στα γαϊδούρια μας καθίστε». Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το χορευτικό σχήμα είναι αρχικά τόξο το οποίο καταλήγει σε σπείρα καθώς οι χορευτές κουλουριάζουν με κατεύθυνση αντιωρολογιακή. Η λαβή των χορευτών, που είναι μόνο άντρες, είναι αρχικά με τα χέρια τεντωμένα κάτω και μετά με το αριστερό χέρι κάτω από το καβάλο τους (περνώντας τα πόδια πάνω από το χέρι του χορευτή που βρίσκεται πίσω τους) ενώ ο πρώτος κρατάει στα χέρια του μία ζώνη και βαράει τους άλλους. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι ακριβώς τον ίδιο χορό χόρευαν στη Νάξο με το όνομα “Νικηντρές” ή “Κουτεντές” (από το ανάλογο δίστιχο και εκεί).